Ontregeld immuunsysteem, virus(deeltjes) nog aanwezig in het lichaam

Auteur: Eefje van ‘t Hof
Februari 2023*

*Recentere ontwikkelingen zijn aangegeven met een doorklikknop “Lees meer”

Er is bewijs dat het virus (of delen) ervan, aanwezig blijft in het lichaam, en mogelijk het immuunsysteem blijft prikkelen. Het S1-eiwit (deel van het Spike-eiwit dat het virus gebruikt om aan cellen in het lichaam vast te hechten) is in Long COVID inmiddels meermaals aangetoond (3,4). Bij LC-patiënten die eerder een infectie doormaakten met bijvoorbeeld Epstein–Barr virus (ziekte van Pfeiffer) en humaan herpesvirus 6 (“de zesde ziekte”) werd een reactivatie van deze zogenaamde “slapende virussen” gezien (1,2).

Daarnaast zag men in verschillende studies bij LC-patiënten afwijkingen in de hoeveelheid of de functie van bepaalde type afweercellen (1,2). Ook wordt vermoed dat sommige afweercellen, monocyten, (een deel van) het genetisch materiaal van het virus bij zich blijven dragen. Daardoor lijken ze niet alleen (over)actief te blijven maar leven ze mogelijk ook langer (5). Door deze veranderingen gaan de afweercellen ook anders met elkaar en hun omgeving communiceren.  Dit doen ze onder meer met boodschappermoleculen, cytokinen genaamd. Inmiddels zijn veranderingen in verschillende soorten cytokinen veelvuldig gerapporteerd (5).

Evenals bij patiënten met Myalgische Encefalomyelitis/ Chronisch Vermoeidheidssyndroom (ME/CVS) ziet men bij LC-patiënten relatief vaak symptomen van het mestcelactivatiesyndroom (MCAS). Dit is een complexe aandoening van het immuunsysteem dat zich kenmerkt door hyperactieve mestcellen (immuuncellen) en gepaard gaat met klachten zoals huiduitslag, duizeligheid, hoofdpijn, buikpijn, moeheid en ademhalingsproblemen. (1) 

Verschillende studies toonden meervoudige orgaanschade na Covid-19. In een grote Engelse studie volgde men langdurig een groep patiënten na acute Covid-19 op mogelijke schade aan hart, longen, lever, nieren, alvleesklier en de milt.  Bij ca. 60-70% vond men schade aan één of meerdere organen. Dit verklaart dan ook de verscheidenheid aan LC-klachten. Deze orgaanschade schrijft men vooral toe aan reacties van het immuunsysteem en de inflammatie (ontsteking) die hierdoor overal in het lichaam kan ontstaan.  (1)

De rol van het IDO2-enzym

Een onderzoeksteam van het Amsterdam UMC kwam erachter dat LC-patiënten het IDO-2-enzym blijven produceren. Dit zorgt ervoor dat lichaamscellen beschadigd raken of doodgaan. Ook vonden zij aanwijzingen dat dit IDO2-enzym een rol speelt bij de ernst van LC-klachten.